Zadając tytułowe pytanie „Czym jest kultura organizacji?” lub analizując typy kultury organizacyjnej w odpowiedzi usłyszymy często proste stwierdzenia: owocowe poniedziałki, stół do ping ponga, fajni ludzie. Według mnie kultura organizacji jest kluczowym elementem każdej organizacji. Według kodeksu naszej organizacji: „Kultura organizacji polega na stworzeniu niestandardowej atmosfery, w której pracownik czuje, że wychodząc ze swojego domu, idzie do swojego drugiego domu.”
Kultura organizacji to coś więcej niż przyjaźni ludzie czy fajna przestrzeń biurowa. Poniżej przedstawię definicję i typy kultury organizacyjnej, abyś mogła/mógł zrozumieć, czym ona jest oraz dlaczego ma tak duże znaczenie.
Kultura organizacji jest NIEODŁĄCZNĄ częścią każdego miejsca pracy.
To: – wartości, – zachowania, – wspólna wizja.
Zabierzmy się szczegółowo za te wartości. Czy one są? Tworzymy je i używamy w celu spójnego funkcjonowania całej organizacji, jako etykiety definiującej codzienne interakcje między pracownikami.
Np. Twoja firma ceni sobie autonomię i feedback w czasie rzeczywistym. Tym samym pracować będziecie nad tym, aby każdy pracownik, od stażysty po dyrektora czuł się odpowiedzialny za swoje obowiązki i samodzielnie podejmował decyzje, a przy współpracy z innymi otrzymywał codzienne informacje zwrotne co do swojej pracy i wdzięczność za zaangażowanie.
W tworzeniu takiej kultury organizacji ważne jest, aby rozpisane wartości miały odzwierciedlenie w realnych zachowaniach. Jeśli nie odgrywają one roli w codziennym zachowaniu pracowników, nigdy nie stworzysz takiej kultury organizacyjnej, jaką chcesz.
Typy kultury organizacyjnej
Profesorowie z University of Michigan Robert E. Quinn i Kim S. Cameron opracowali instrument oceny kultury organizacji, czyli OCAI. Wykorzystując swoje badania w tej dziedzinie, wymyślili cztery różne typy kultury organizacyjnej:
Typ 1. Kultura klanu:
Kultura klanowa to kultura „rodzinna”. Ludzie są przyjaźni i pełni szacunku wobec siebie, a przywódcy są postrzegani jako mentorzy. Nacisk kładziony jest na budowanie zespołu i zaangażowanie pracowników. Organizacje Clan Culture wyznaczają priorytety dla działu kadr i wdrażają długoterminowe podejścia HR, aby zachęcić do pracy zespołowej i integracji. Istnieje również silny nacisk na lojalność i tradycję.
Mniejsze firmy są zazwyczaj dobrymi przykładami kultury organizacji klanowej. Na przykład HolidayCheck Polska, firma, w której pracownicy otrzymuję przyjazne miejsce pracy, wiele integracji, wspólnych wyjść, a w pracy tworzona jest atmosfera przyjaźni i uśmiechu.
Typ 2. Kultura adhokracji:
To innowacyjne, dynamiczne i kreatywne środowisko pracy. Przede wszystkim Kultura Adhokracji promuje wolność i indywidualną innowację. Pracownicy są zachęcani do eksperymentowania i oferowania nowych pomysłów, a liderzy są postrzegani jako osoby podejmujące ryzyko. Ostatecznie organizacja dąży do rozwoju i tworzenia nowych produktów. Ich miarą sukcesu jest to, czy są w stanie przewidzieć potrzeby rynku i opracować nowe rozwiązania, aby sprostać temu zapotrzebowaniu.
Apple jest dobrym przykładem kultury adhokracji – Steve Jobs, założyciel Apple, powiedział kiedyś: „Zatrudniamy ludzi, którzy chcą robić najlepsze rzeczy na świecie”. Apple kładzie nacisk na wynalazek i kreatywność.
Typ 3. Kultura rynkowa:
Kultura rynkowa kładzie nacisk na realizację zadań. Wewnątrz organizacji można zauważyć dużą konkurencję, zarówno wśród pracowników, jak i między liderami. Pracownicy są zmotywowani rywalizacją i osiąganiem celów z ogromnym skupieniem na wygranej. Liderzy kierują zespołami w twardy sposób, podobnie podchodząc do konkurencji. Ostatecznie sukces takiej organizacji mierzy się skalą, poziomem penetracji rynku i wynikami finansowymi.
Firma Oracle jest dobrym przykładem kultury rynkowej. Larry Ellison, prezes i współzałożyciel Oracle, powiedział: „Jestem uzależniony od wygranej. Im więcej wygrywasz, tym więcej chcesz wygrać.”
Typ 4. Kultura hierarchii:
Spółka ze ścisłymi zasadami i strukturami. Zadaniem lidera jest przede wszystkim zapewnienie pracownikom prawidłowego przestrzegania procedur. Typ kultury organizacyjnej hierarchicznej kładzie duży nacisk na wydajność i jednolitość. Ostatecznie cele organizacji obracają się wokół sprawnej realizacji, wyników i niskich kosztów. Hierarchia Kulturowa polega na systematycznym rozwiązywaniu problemów, kontroli procesów i ich usprawnianiu, a wszystko to, aby działać skutecznie.
Organizacje hierarchiczne to np. Burger King. Organizacje te przestrzegają procedur korporacyjnych, aby zapewnić spójność i wyniki.
Typy kultury organizacyjnej nurtujące pytania
Zawsze, gdy czytam o opisanych wyżej 4 typach kultury organizacyjnej, nasuwają mi się pytania:
– Czy solidnie zbudowane dwa pierwsze typy kultury organizacyjnej, czyli kultura klanu i kultura adhokracji nie wspierają i nie tworzą wyniku kultury rynkowej?
– Dlaczego by budowania dobrej atmosfery w firmie, poczucia więzi, innowacji i indywidualności nie łączyć się ze zdrową rywalizacją wewnątrzfirmową i wspólnym celem?
– Czy gdyby złączyć te wszystkie działania w jedną spójną strategię, realizacja wyników firmy nie będzie prostsza?
Moim zdaniem tak. Bardzo podoba mi się wizja firmy, w której codziennością jest:
– kultura innowacji
– codziennej wdzięczności
– rodzinnej atmosfery
– zdrowej rywalizacji
– wynagradzania za wyniki
– dbania o dobre samopoczucie pracowników (wellbeing)
Patrząc na działania firm, z którymi współpracujemy, coraz więcej z nich myśli właśnie w ten sposób, co przynosi efekty zadowolenia z pracy, lepszych wyników oraz zmniejszenia skali problemów jakimi jest fluktuacja kadry czy zwolnienia lekarskie, a stres w pracy obniża się nawet o 50%!
Worksmile jako narzędzie wspiera strategię silnej i zdrowej kultury organizacji, dając możliwość tworzenia wellbeingowych gier i grywalizacji (poprzez Wyzwania), motywowania pracowników do dbania o swój dobrostan, włączania menedżerów do aktywnego wynagradzania pracowników digitalizując przy tym proces udostępniania wszystkich benefitów pozapłacowych w wewnętrznym systemie kafeteryjnym. Benefity nie tylko dostępne są w jednym miejscu, ale dodatkowe funkcjonalności platformy benefitowej pozwalają monitorować sposób ich wykorzystywania przez pracowników.
Autor: Tomasz Chaciński, CEO Fitqbe
Zobacz też: 6 nieoczywistych sposobów jak wynagradzać pracowników oraz Sprawdź kilka wskazówek, jak dbać o kulturę organizacyjną. Skutecznie
